Czego nie wiesz o herbacie.

Czego się napijesz kawy… herbaty….? Jak często słyszysz te słowa odwiedzając rodzinę czy znajomych. Jeśli wybierzesz kawę, możesz spodziewać się litanii kolejnych pytań:

• Rozpuszczalną czy sypaną?
• A może z ekspresu?
• Ekspres przelewowy czy ciśnieniowy?
• Z mlekiem czy czarną?
• A może ze śmietanką?
• Z cukrem czy bez?

Różnorodność parzenia i picia kawy jest bardzo bogata.

Natomiast jeśli poprosisz herbatę, zazwyczaj bez dodatkowych pytań dostajesz saszetkę z jakimś suszem, zalaną wrzątkiem. Różnorodność polega jedynie na tym, że saszetka albo pływa sobie swobodnie w kubku, albo posiada sznurek za który możesz ją w dowolnym momencie wyciągnąć, bez poparzenia palców.

Wbrew pozorom, różnorodność herbaty, jak i sposobów jej parzenia jest przeogromna, dlatego zamiast pić niezidentyfikowany napar z saszetki, zachęcam do zapoznania się ze światem dobrej herbaty i odkryć tę przyjemność na nowo.

Na początek przyjrzyjmy się najbardziej popularnej w Polsce herbacie czarnej. Herbaty tego typu zaparzasz tak zwanym „białym wrzątkiem”. Biały wrzątek otrzymasz w momencie gdy woda w czajniku już zaczyna wrzeć, ale jeszcze nie gotuje się w całej swojej objętości. Temperatura takiej wody to około 95-96°C.

Dlaczego biały wrzątek jest tak ważny? Ponieważ woda w tym stadium gotowania posiada dużo tlenu, który wzbogaca smak i aromat herbaty. Jeśli chcesz dodatkowo uzyskać ładny, klarowny kolor naparu herbacianego, najlepiej zastosować wodę niskozmineralizowaną. Twarda woda z kranu może sprawić że napar zmętnieje, zostawiając na brzegach filiżanki nieładny osad.

Kolejnym parametrem różnicującym smak i właściwości herbaty, jest czas jej parzenia. Jeśli „fusy” wsypiesz bezpośrednio do kubka i zalejesz je białym wrzątkiem, nie masz możliwości ich wyciągnięcia, a więc i kontrolowania czasu parzenia. Tak zalana herbata po pewnym czasie zrobi się gorzka, i co może Cię zdziwić, straci swoje właściwości  pobudzające. Z tego powodu niezbędnym narzędziem do zaparzenia dobrej herbaty jest zaparzacz, czyli po prostu sitko, dzięki któremu masz możliwość kontrolowania czasu moczenia się fusów we wrzątku.

Czas zaparzania wpływa na intensywność naparu, jego smak, aromat i ilość substancji pobudzających. Nie wdając się jeszcze w szczegóły dotyczące rodzajów czarnej herbaty, możemy przyjąć, że zazwyczaj parzymy ją białym wrzątkiem od 1 do 4 minut. Herbata krótko parzona ma delikatny smak, jest mocno pobudzająca i jest praktycznie pozbawiona goryczy.  Jeśli jesteś natomiast koneserem mocnych smaków, możesz wydłużyć czas parzenia nawet do 4 minut. Miej jednak na uwadze, że wraz z wydłużającym się czasem parzenia, herbata traci swoje właściwości pobudzające.

Smak i właściwości herbaty zależą również od jej gatunku, czyli zazwyczaj rejonu z której pochodzi dana uprawa. I tak amatorom intensywnych smaków polecić można chińskie herbaty pochodzące z prowincji Yunnan, których napar jest ciemny, aromatyczny o intensywnym goryczkowym smaku. Natomiast osobom gustującym w lżejszych smakach, powinna zasmakować delikatniejsza w smaku Indyjska Herbata z rejonu Assam, której napar (szczególnie krótko parzony) ma przyjemny wręcz miodowy posmak i delikatny bursztynowy kolor. Jako codzienną herbatę, można również polecić uniwersalne w smaku herbaty Ceylońskie, lub odmiany pochodzące z Afryki.

Osobną podgrupą herbat czarnych są herbaty Pu-Erh zwane niekiedy czerwonymi. Herbaty tego typu mają bardzo ciemną barwę, intensywny ziemisty smak, ale pozbawione są charakterystycznej herbacianej goryczki. Herbaty Pu-Erh regulują procesy trawienne, przyspieszają spalanie tłuszczu są więc nieodłącznym towarzyszem sutych obiadów i świątecznych kolacji. Parzymy je również białym wrzątkiem, pozostawiając napar do naciągnięcia nawet do 7 minut.

Kolejnym rodzajem najczęściej pijanych herbat są herbaty zielone. Wysokiej jakości zielone herbaty, oprócz  niebagatelnego smaku, posiadają równiej, bogate właściwości zdrowotne. Mówi się nawet, że sekret długowieczności Japończyków tkwi właśnie w pitej codziennie zielonej herbacie.

Zieloną herbatę, w odróżnieniu od czarnej, nie zalewamy białym wrzątkiem, a wodą przestudzoną do 80-90°C. Zalanie zielonej herbaty białym wrzątkiem spowoduje, że wytrącą się składniki odpowiedzialne za smak cierpki i gorzki, co sprawi, że picie takiego naparu nie będzie sprawiało przyjemności. W praktyce, aby nie czekać kilku minut aż wrzątek przestygnie, nalej wodę z czajnika do pustego zimnego kubka lub dzbanka, poczekaj chwilę aż woda wystudzi się o ścianki naczynia, i dopiero do takiej wody włóż zaparzacz z zieloną herbatą.

Czas parzenia uzależniasz od mocy jaka chcesz osiągnąć. Jest to zazwyczaj od 2 do 5 minut. Na uwagę zasługuje fakt, że dobrą zieloną herbatę możesz zaparzać dwu a nawet trzykrotnie, za każdym razem wydłużając nieco czas parzenia. Pierwszy uzyskana napar ma właściwości silnie pobudzające, natomiast kolejne są uspakajające, dzięki czemu przywracają równowagę po pierwszej wypitej filiżance.

Osobom nie tolerującym specyficznych herbacianych smaków można natomiast polecić herbaty owocowe, których różnorodność smaków i zapachów może wręcz przyprawić zawrót głowy. Od herbat zielonych i czarnych aromatyzowanych owocami, kwiatami i olejkami zapachowymi, poprzez susze kwiatów i ziół aż do suszy owoców, lub z dodatkami owoców kandyzowanych. Herbaty owocowe zalewamy zazwyczaj białym wrzątkiem i parzymy nawet do 10 minut. Możemy je dodatkowo podawać z cukrem, miodem, konfiturą, czy syropami smakowymi.

Ciekawą propozycją zarówno smakową jak i pro zdrowotną są susze sprzedawane w profesjonalnych sklepach herbacianych, które mimo że nie są klasycznymi herbatami, za takie uchodzą. I tak np. napojem wartym uwagi są suszone, pocięte liście z czerwonokrzewu rosnącego w południowej Afryce zwane Rooibos, lub często mylnie nazywane, ze wzglądu na swoja barwę, herbata czerwoną. Rooibos zalewamy białym wrzątkiem, parzymy do 5 minut i otrzymujemy bursztynowy napar o miodowym posmaku i aromacie.  Napój ten nie dość że znakomicie gasi pragnienie, jest również bogatym źródłem witaminy C, ma właściwości przeciwzapalne, i przeciwprzeziębieniowe, dlatego można go szczególnie polecić na tę porę roku.